Cách phòng và phát hiện sớm bệnh ung thư

Theo Sức khỏe và Đời sống

Ung thư là nguyên nhân gây chết người thứ hai sau bệnh tim mạch. Ở Việt Nam ước tính có 1% người mắc ung thư hàng năm, tức là 70.000 - 100.000 người.
Ở giai đoạn muộn, ung thư lan rộng, di căn gây tử vong. Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, điều trị đúng phương pháp, tỷ lệ khỏi bệnh có thể đạt tới 100%. Một trong những phương hướng cơ bản để loại trừ ung thư là chủ động phòng và phát hiện sớm, để hạn chế ngay khi chúng còn trứng nước.
Ung thư là gì?

Cơ thể con người gồm triệu triệu phần tử sống hợp thành gọi là các tế bào. Bình thường, các tế bào khỏe mạnh, các nhiễm sắc thể điều khiển sự phát triển và hoạt động tế bào. Nhưng ở các tế bào ung thư, nhiễm sắc thể không thể kiềm chế được sự nhân lên vô hạn và không chỉ huy được hoạt động của các tế bào mới sinh.

 

Các tế bào ung thư xâm lấn lan rộng, chèn vào đường thở, đường ăn, đường bài tiết, làm tắc nghẽn mạch máu. Kết quả là ung thư phá hủy các bộ phận của cơ thể rồi hủy diệt cơ thể. Tế bào ung thư phát triển thầm lặng. 80% ung thư có liên quan đến môi trường sống hàng ngày, cụ thể là chế độ ăn và các thói quen sinh hoạt. Vì vậy, chúng ta có thể chủ động và phòng ngừa bệnh ung thư một cách có hiệu quả.

Tự khám phát hiện ung thư vú.

Phòng ngừa bệnh ung thư như thế nào?
Thay đổi thói quen sinh hoạt: Ví dụ như ung thư phổi, 80-90% có thể tránh được nếu không hút thuốc lá, thuốc lào. Các chất độc trong khói thuốc cũng gây ra những ung thư miệng, họng, thực quản, tụy, bàng quang, thận và cổ tử cung. Hút thuốc bằng tẩu hoặc nhai trầu có liên quan đến ung thư môi, ung thư niêm mạc má.
Quan hệ tình dục lang chạ dễ nhiễm virus Papilôm hoặc HIV sẽ phát triển ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật, ung thư phần mềm... vì vậy thay đổi thói quen sinh hoạt, bạn có thể loại bỏ được nguy cơ mắc ung thư và nhiều bệnh khác.
Nên ăn uống thế nào?
Chế độ ăn liên quan tới 40% các loại ung thư. Điển hình là 2 bệnh ung thư vú và ung thư đại trực tràng.
Nên ăn thức ăn tươi, phẩm chất tốt từ môi trường tự nhiên. Tránh thức ăn đóng hộp, sấy khô, ướp muối hay hun khói.
Nên ăn dầu thực vật, ngũ cốc nguyên hạt, nhiều thành phần xơ. Hạn chế thức ăn quá béo, nhất là từ mỡ động vật. Tránh thực phẩm có thuốc trừ sâu, thuốc kích thích tăng trưởng, phẩm nhuộm, hóa chất.
Ăn nhiều hoa quả, rau tươi nhiều chất xơ, giàu vitamin A, vitamin C vừa ngon bổ lại tươi lành. Tránh uống rượu độ cồn cao, uống bia hàng lít vừa hại thần kinh vừa bỏng niêm mạc là tiền đề cho ung thư sau này.
Môi trường sống và làm việc
Nguồn nước sạch, không khí trong lành, ánh nắng mặt trời vừa phải rất có lợi cho sức khỏe.
Tiếp xúc lâu với hắc ín, phẩm nhuộm, các kim loại nặng hay thuốc trừ sâu sẽ tăng nguy cơ mắc ung thư. Tiếp xúc nhiều với tia phóng xạ cũng dễ mắc ung thư.
Sinh đẻ và hoạt động tình dục
Nên theo quy luật tự nhiên: Lấy chồng, có con trước 30 tuổi. Không nên hoạt động tình dục trước 20 tuổi. Không quan hệ tình dục với nhiều người.
Nên tiêm phòng viêm gan B cho bạn và cho con bạn để phòng bệnh viêm gan và ung thư gan là bệnh còn hay gặp ở Việt Nam.

Ung thư vú.

Cách phát hiện sớm ung thư
Không nên mải vui cuộc sống hoặc lao động quá mức để bệnh tiến triển muộn. Đừng để lỡ thời cơ chữa bệnh sớm vừa đơn giản vừa hiệu quả. Lấy ví dụ một số loại ung thư sau:
Ung thư vú: Phát hiện sớm thật dễ.
Ở Việt Nam, ung thư vú đứng hàng đầu ở phụ nữ. Bệnh xuất hiện nhiều nhất từ 45-55 tuổi.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh
Bạn có mẹ và chị em ruột bị ung thư vú.
Bạn có bệnh mạn tính hay một số bất thường tại vú.
Bạn bị béo phì hoặc hay ăn đồ ăn béo.
Bạn không có con, không nuôi con bằng sữa mẹ hoặc có con đầu lòng muộn sau 30 tuổi.
Phát hiện sớm ung thư vú như thế nào?
Tự khám vú của mình hàng tháng sau kỳ kinh, đứng trước gương, bạn quan sát hình dáng kích thước màu sắc, sau đó thứ tự sờ nắn từng bên, so sánh và tự chiêm nghiệm. Dùng tay phải khám vú trái, nách trái và ngược lại. Sờ trực tiếp vú bằng 4 ngón tay, lần lượt trên dưới trong ngoài. Bạn có thấy cục gì không? nắn nhẹ đầu vú xem có dịch màu vàng lạ chảy không.
Nếu thấy bất thường, đừng nghĩ vội là bị ung thư hãy tới bác sĩ chuyên khoa hỏi ý kiến. Bác sĩ sẽ khám, chụp vú và làm một số xét nghiệm cần thiết. Bị ung thư vú giai đoạn sớm, điều trị sớm giữ được vú mà vẫn bảo toàn cuộc sống lâu dài.

Ung thư cổ tử cung
Hiệu quả điều trị 100% khi còn giai đoạn sớm.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh
Hoạt động tình dục sớm, giao hợp trước 20 tuổi.
Quan hệ tình dục không an toàn với nhiều người.
Vệ sinh phụ nữ kém.
Đẻ nhiều.
Nhiễm virus Herpes, Papilome.
Phát hiện sớm như thế nào?
Lấy mẫu bệnh phẩm từ cổ tử cung và nhuộm tiêu bản để phát hiện mức độ thoái hóa tế bào. Biện pháp này là hữu hiệu nhất. Chỉ 5 phút bạn không phải khó chịu, hay đau đớn gì. Nếu có gì nghi ngờ bác sĩ sẽ khuyên bạn cách xét nghiệm tiếp và có biện pháp điều trị.
Nên quệt cổ tử cung hàng năm sau 40 tuổi, vào ngày 12-14 sau hành kinh.
Ung thư đại tràng
Có thể phát hiện sớm. Ở Việt Nam đang tăng trưởng kinh tế nhanh. Bữa ăn trước năm 1990 còn là gạo hẩm, rau dưa, tới nay đã khác hẳn. Nhiều chị em đã phải đến các trung tâm Eva để “thể dục tiêu mỡ”. Bệnh ung thư đại tràng đang tăng lên.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh
Gia đình có người bị ung thư đại trực tràng, vú, tử cung, buồng trứng, tuyến tiền liệt, bàng quang.
Có polip (bướu thịt lành) trong ruột.
Có bệnh viêm đại tràng mạn lâu ngày.
Có thói quen ăn ít xơ, nhiều mỡ đạm.
Tuổi trên 45.
Phát hiện sớm như thế nào?
- Cần tìm hồng cầu trong phân khi bạn trên 45 tuổi, mỗi năm 1 lần nếu có đau bụng, đi tiêu lẫn nhày mũi, táo lỏng thất thường, phải đến khám bác sĩ chuyên khoa.
- Nếu nghi ngại sẽ soi trực tràng, hay soi đại tràng để phát hiện bệnh sớm.

Các giai đoạn ung thư đại tràng.

Ung thư dạ dày
Việt Nam nằm trong khu vực có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao, bệnh này lại khó chữa, hiệu quả phẫu thuật không cao nếu phát hiện muộn. Nhật Bản là nước đầu tiên phát hiện công nghệ chẩn đoán sớm và đã thành công với kết quả sống quá 5 năm tới trên 70%.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh
Thói quen ăn thực phẩm chứa chất bảo quản, sấy khô ướp muối, mốc, lên men... nhiều chất nitrite.
Nhiễm vi trùng Helicobacter Pylorie, nhất là trong viêm dạ dày mạn tính.
Có tiền sử viêm loét dạ dày lâu ngày.
Gia đình có người bị ung thư dạ dày.
Phát hiện ung thư dạ dày như thế nào?

Thấy đầy bụng, ợ hơi, ợ chua, chậm tiêu, kém ăn, sút cân cần tới bác sĩ hỏi ý kiến. Tốt nhất được nội soi dạ dày ống mềm. Các thương tổn được quan sát, bác sĩ soi sẽ khuyên điều trị và theo dõi.

 

9 dấu hiệu báo động về ung thư 1. Vết loét lâu liền. 2. Ho dai dẳng, tức ngực, khàn tiếng điều trị không đỡ. 3. Chậm tiêu, khó nuốt, rối loạn tiêu hóa. 4. Thay đổi thói quen bài tiết phân, nước tiểu. 5. U ở vú hay ở trên cơ thể. 6. Hạch to lên không bình thường. 7. Chảy máu, dịch bất thường ở âm đạo ngoài kỳ kinh. 8. Ù tai, nhìn lệch. 9. Gầy sút, thiếu máu không giải thích được. Bạn nhớ rằng: Có các dấu hiệu này không nhất thiết là bạn bị ung thư. Nhưng để chắc chắn hãy tới bác sĩ. Lời khuyên của các nhà chuyên môn sẽ ích lợi hơn là tự điều trị bằng thuốc Tây y, Ðông y hay các mẹo thuật thủ công tại nhà. Bạn sẽ phí thì giờ và tiền bạc vì các biện pháp thiếu khoa học đó.